Opstellingen op aanvraag
Over de invloed van onderlinge relaties
Ik organiseer regelmatig systeemopstellingen op aanvraag. Familie- organisatie- en structuur- opstellingen. Als je met een lastig probleem of knelpunt zit kun je als individu een opstelling vragen, maar ook als team of voor de gehele organisatie. Daar hoeft overigens niet iedereen aan mee te doen, een kleine delegatie is voldoende. Het werkt heel goed als intervisie-methode om elkaars werkgebieden te verkennen en als advies-instrument. Opstellingen worden ook ingezet om elkaars werkissues te onderzoeken zonder dat eerst heel veel tijd en inspanning nodig is om alles van elkaar tot in detail te begrijpen en om externe stakeholders en krachtenvelden in beeld te krijgen. Ook voor maatschappelijke vraagstukken zijn opstellingen een rijk en inzichtgevend instrument.
Methodiek
Bij opstellingen staan mensen als plaatsvervanger voor bijvoorbeeld afdelingen, klanten, teamgenoten en leidinggevenden in de ruimte. Dan wordt het relationele, praktische en emotionele krachtenveld in kaart gebracht en dmv interventies worden onverwachte mogelijkheden of oplossingen zichtbaar.
De methode is intuïtief en kan confronterend zijn. Het gaat vaak om grote belangen en menselijke tekortkomingen. Discrete, vertrouwenwekkende en zorgvuldige begeleiding zijn van groot belang.
Ik ga voor professionaliteit, zorgvuldigheid, maar ook voor doortastend werken om echt de onderste steen boven te krijgen.
Traject
Bij een iets uitgebreidere aanpak zijn opstellingen ingebed is een kort (eventueel langer) traject waarin de huidige situatie van de groep of organisatie en wat er nodig is echt erkenning krijgt. De kansen op adressering van de belangrijkste vraagstukken plus de kansen dat het ook echt effectief leidt tot implementatie van veranderingen worden geoptimaliseerd.
VOORBEELD KORT TRAJECT
FASE 1 Wat speelt er ?
• Gesprekken met opdrachtgevers en sleutelfiguren, soms met kleine opstellingen 1-op-1.
• Geeft inzicht in de situatie, oorzaak, aanleiding van de opdracht.
• Genereert startvraag voor de opstellingen.
• Gesprekken individueel of in groep.
FASE 2 Opstellingen
• Opdrachtgevers, stakeholders en representanten komen bij elkaar voor en krachtenveld onderzoek (1 of 2 dagdelen).
FASE 3 Uitwisseling van waarnemingen
• Kort na de opstellingen: bijeenkomst waarbij begeleiders en deelnemers bij elkaar komen om ervaringen en inzichten te bespreken.
• Follow-up bespreken: indaling van inzichten monitoren, vervolg-opstelling om mogelijke oplossingen te testen, brainstorm, coaching, Journaal van de Toekomst etc.
FASE 4 Individueel contact
• Begeleiders zijn beschikbaar en houden contact met opdrachtgevers en stakeholders die deelnamen aan de opstellingen.
Bijvoorbeeld
“Voor een internationale organisatie bracht ik met hulp van Claes-Berend onze activiteiten in Curaçao in kaart, omdat we er geen zicht en geen grip op hadden. Waarna de stagnatie in no time is doorbroken. Er kwamen problematische malversaties aan het licht. Als we er later bij waren geweest was het pas echt desastreus geworden.”
“Een afdeling van de landelijk recherche was op zoek naar een verdachte van meerdere geweldsdelicten. We brachten dmv opstellingen het relatienetwerk van deze meneer in kaart waarna we een persoon die in de opstelling belangrijk bleek drie maanden hebben afgeluisterd. Toen konden we de verdachte oppakken. Noch de verdachte, noch iemand uit zijn netwerk hoefde hiervoor aanwezig te zijn. Alleen een aantal rechercheurs die aan de zaak hebben gewerkt.”