Opstellingen in de advocatuur
Afgelopen 30 jaar hebben familieopstellingen sluipenderwijs steeds meer invloed gekregen. Het is een onconventionele methode die inzicht, begrip en verzoening bevordert.
Persoonlijk
Het is begonnen als ’therapeutische’ methode op het gebied van persoonlijke ontwikkeling. Mensen met spanningen gingen een workshop doen en achterhaalden daarin dat veel van die spanningen te maken hadden met hun familierelaties. Gewelddadige ouders, onverwerkte rouw, haat of schuldgevoelens naar aanleiding van de omgang met erfenissen werpen hun inktzwarte schaduw meedogenloos vooruit, soms generaties ver. Het bijzondere van de methode is dat die familieleden niet aanwezig hoeven zijn. Deelnemers in de workshops zijn plaatsvervanger van familieleden en laten in die hoedanigheid zien waar en hoe spanning is opgehoopt. Bewegingen van plaatsvervangers in de opstelling tonen hoe die spanning kan worden opgeruimd.
Organisaties
Opstellingen hebben zich sindsdien verder ontwikkeld. Er zijn organisatieopstellingen gekomen waarmee knelpunten in bedrijven en instellingen aan het licht worden gebracht. In de onderlinge relaties, maar ook de relatie tussen bedrijfsdoelstellingen en de dagelijkse praktijk bieden opstellingen zowel verfrissende als diepgaande feedback.
Maatschappelijk
Een politieafdeling onderzocht met opstellingen hoe ze een meneer die niet gevonden wilde worden toch konden vinden. De opstelling bracht diens meest emotionele contact aan het licht. Deze is getapt en de betreffende verdachte van meerdere moordzaken is drie maanden later aangehouden.
Een rechter moest uitspraak doen in een andere geruchtmakende moordzaak. De opstelling toonde aan waaraan de uitspraak moest voldoen om de emotionele storm bij alle betrokkenen in de zaak te doen luwen. De uiteindelijke zeer uitvoerige uitspraak was volgens rechtsdeskundigen historisch. De zaak kwam na vele jaren eindelijk en voorgoed tot een bevredigende afronding.
Aan beide genoemde zaken is aandacht besteed in het 8 uur Journaal en actualiteitenrubrieken, de bijdrage van opstellingen hierbij is om begrijpelijke reden nooit benoemd.
Methodiek
Een opstelling is een methode om een krachtenveld in kaart te brengen. Niet alleen objectief, maar ook kwalitatief. Welke betrekking heeft een emotionele lading… hoe kun je die lading adresseren? Op basis hiervan kunnen lastige verstrikkingen ontrafelt worden en ingrijpende beslissingen met meer helderheid genomen worden.
Deze eigenschappen van systemische opstellingen kunnen de advocatenpraktijk goed ondersteunen. Breng het krachtenveld rond de cliënt in kaart zonder dat deze aanwezig is. Kijk samen naar de diverse casussen en vind met behulp van een systemische opstelling de meest kansrijke aanpak. Wees onaangenaam toeval voor en maak gebruik van onverwachte mogelijkheden. Het is in de advocatuur wellicht nog ongebruikelijk, maar kan een beslissende impuls geven aan de kwaliteit van iedere integere praktijk.
Ik heb ervaring met het begeleiden van opstellingen sinds 2000 en zouden deze methodiek graag in de advocatuur introduceren.